แผนที่สระบุรี
- แผนที่สระบุรี
- ข้อมูลทั่วไป
- การเดินทาง
- งานประเพณี
- สถานที่ท่องเที่ยว
สระบุรี เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคกลาง ที่มีทรัพยากรการท่องเที่ยวที่สำคัญในด้านโบราณสถานทางพุทธศาสนา ประวัติศาสตร์ ประเพณี ซึ่งยังคงคุณค่าไว้ได้อย่างครบถ้วน และแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สมบูรณ์ อยู่เป็นจำนวนมาก อีกทั้งเป็นจังหวัดหนึ่งที่น่าท่องเที่ยวและศึกษาหาความรู้ ลักษณะภูมิประเทศ สภาพภูมิประเทศโดยทั่วไปมีลักษณะดังนี้ ตอนเหนือ ตะวันออก และตอนกลางของจังหวัด เป็นป่ามีเนินเขาสลับที่ราบสูง ซึ่งเหมาะในการปลูกพืชไร่ ตอนใต้และตะวันตกส่วนใหญ่เป็น พื้นที่ราบเหมาะในการทำนา แม่น้ำที่สำคัญมีเพียงสายเดียว คือ แม่น้ำป่าสัก ซึ่งนับว่า เป็นเส้นเลือดใหญ่ของจังหวัดสระบุรี โดยอาศัยน้ำใช้ในการเกษตร และประโยชน์อย่างอื่น แม่น้ำป่าสักไหลผ่านอำเภอมวกเหล็ก อำเภอแก่งคอย อำเภอเมือง อำเภอเสาไห้ ไปบรรจบกับแม่น้ำเจ้าพระยาที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา คิดเป็นความยาวประมาณ 105 กิโลเมตร นอกจากนั้นสระบุรียังมีคลองที่สำคัญๆ หลายสาย เช่น คลองรพีพัฒน์ คลองเริงราง คลองวิหารแดง และคลองเพรียว เป็นต้น และยังเป็นเมืองที่มีความสำคัญต่อภาคอุตสาหกรรมลำดับต้นๆของประเทศไทย โดยเป็นที่ตั้งของโรงงานอุตสาหกรรมมากมายที่มีชื่อเสียงระดับโลกอีกด้วย นับเป็นอีกหนึ่งจังหวัดที่มีศักยภาพที่เพรียบพร้อมในทุกๆด้าน ทั้งทาง ธรรมชาติ สถานที่ท่องเที่ยว ศิลปะ วัฒนธรรม และอุตสาหกรรม ของประเทศไทย
สระบุรีเป็นเมืองสำคัญเมืองหนึ่งแต่โบราณ สันนิษฐานว่าตั้งขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2092 ในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ การตั้งเมืองนี้สันนิษฐานว่า พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้แบ่งเขตพื้นที่บางส่วนของเมืองลพบุรีกับเมืองนครนายกมารวมกันตั้งขึ้นเป็นเมืองสระบุรี ทั้งนี้เพื่อต้องการให้เป็นศูนย์ระดมพลเมืองในยามศึกสงคราม เพราะฉะนั้นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นต้นมา จึงมักพบเรื่องราวของจังหวัดสระบุรีเกี่ยวกับการศึกสงครามอยู่เสมอ
การปกครองแบ่งออกเป็น 13 อำเภอ 111 ตำบล 965 หมู่บ้าน
อำเภอเมืองสระบุรี อำเภอแก่งคอย อำเภอหนองแค อำเภอวิหารแดง อำเภอหนองแซง อำเภอบ้านหมอ อำเภอดอนพุด อำเภอหนองโดน อำเภอพระพุทธบาท อำเภอเสาไห้ อำเภอมวกเหล็ก อำเภอวังม่วง อำเภอเฉลิมพระเกียรติ
สระบุรีมีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียง ดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดลพบุรี
ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดปทุมธานี
ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดนครราชสีมา และนครนายก
ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ระยะทางจากตัวจังหวัดไปยังจังหวัดใกล้เคียง
สระบุรี-นครราชสีมา 152 กิโลเมตร
สระบุรี-นครนายก 58 กิโลเมตร
สระบุรี-ปราจีนบุรี 86 กิโลเมตร
สระบุรี-ลพบุรี 46 กิโลเมตร
การเดินทาง
ทางรถยนต์
ทางรถยนต์ ทางรถยนต์ จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1 (มิตรภาพ) ถึงจังหวัดสระบุรี มีรถโดยสารประจำทาง บขส. ขึ้นจากสถานีขนส่งสายเหนือ รถออกทุกๆ 15 นาที รายละเอียดเพิ่มเติมสอบถามได้ที่ โทร. 02-936-2852-66 หรือ Call Center 1490
ทางรถไฟ
ทางรถไฟ จากสถานีรถไฟกรุงเทพฯ (หัวลำโพง) มีรถไฟผ่านสระบุรีวันละหลายขบวน ใช้เวลาเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมง รายละเอียดสอบถามได้ที่หน่วยบริการเดินทาง การรถไฟแห่งประเทศไทย โทร. 1690
ประเพณีตักบาตรดอกไม้ นับว่าเป็นประเพณีที่สำคัญของจังหวัดสระบุรี และมีแห่งเดียวของประเทศไทย โดยถือเอาวันเข้าพรรษา วันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 ของทุกปี จะมีประชาชนผู้เฒ่า ผู้แก่ และคนหนุ่มสาวทั่วไป ต่างพากันไปทำบุญตักบาตรเนื่องในวันเข้าพรรษาที่วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ซึ่งตามประเพณีชาวพุทธทั้งหลาย เมื่อเสร็จจากการทำบุญตักบาตรในตอนเช้าแล้ว ประชาชนโดยทั่วไปก็จะพากันไปเก็บดอกไม้ชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายต้นกระชายหรือต้นขมิ้น มีสีสันเป็นดอกสีเหลืองหรือสีขาวเรียกว่า "ดอกเข้าพรรษา" ซึ่งดอกไม้ชนิดนี้ชอบขึ้นตามไหล่เขา และจะมีเฉพาะช่วงเข้าพรรษา โดยจะมีการตักบาตรดอกไม้ในตอนบ่ายของวันเข้าพรรษา บริเวณวัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ตำบลขุนโขลน อำเภอพระพุทธบาท
ประเพณีเจ้าพ่อเขาตก เป็นงานประเพณีประจำปี หรือเรียกว่า "งานแห่เจ้าพ่อเขาตก" โดยในงานนี้จะมีการแสดงอภินิหารต่างๆ ของเจ้าพ่อเขาตก ควบคู่กันไปกับการกระทำพิธีลุยไฟ แห่สิงโตล่อโก๊ะ และการแสดงงิ้ว ส่วนมากชาวจีนที่เป็นลูกศิษย์อยู่ทั่วประเทศจะเดินทางมาร่วมงานตั้งแต่วันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 4 รวม 4 วัน เป็นประจำทุกปี บริเวณวัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร อำเภอพระพุทธบาท
ประเพณีแห่พระเขี้ยวแก้ว พระเขี้ยวแก้ว ชาวพุทธเชื่อกันว่าเป็นฟันของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งในวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 4 จะมีการจัดงานของชาวอำเภอพระพุทธบาท โดยอัญเชิญพระเขี้ยวแก้วจากพิพิธภัณฑ์วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ออกแห่ฉลองรอบเมืองพระพุทธบาท โดยมีความเชื่อว่า หากมีการแห่พระเขี้ยวแก้วแล้วจะสามารถบันดาลให้ประชาชนชาวพระพุทธบาทได้รับความร่มเย็นเป็นสุข ทำมาค้าขายดีกันทั่วหน้า เป็นการจัดงานประจำปีของอำเภอพระพุทธบาท
ประเพณีนมัสการรอยพระพุทธบาท รอยพระพุทธบาทค้นพบในสมัยพระเจ้าทรงธรรม ได้มีการสร้างมณฑปครอบรอยพระพุทธบาทไว้ ปัจจุบันรอยพระพุทธบาทตั้งอยู่ ณ บริเวณวัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ตำบลขุนโขลน อำเภอพระพุทธบาท ในปีหนึ่งๆ จะมีประชาชนทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศเดินทางไปนมัสการด้วยความเลื่อมใสศรัทธา ได้กำหนดให้มีการจัดงานนมัสการปีละ 2 ครั้ง ครั้งที่ 1 เริ่มตั้งแต่วันขึ้น 1 ค่ำ ถึง 15 ค่ำ เดือน 3 รวม 15 วัน ครั้งที่ 2 เริ่มตั้งแต่วันขึ้น 8 ค่ำ ถึง 15 ค่ำ เดือน 4 รวม 8 วัน
ประเพณีกำฟ้า จัดให้มีขึ้นในวันสุกดิบ (วันขึ้น 2 ค่ำ เดือน 3) จะมีการละเล่นพื้นเมือง เช่น เล่นสะบ้า ชนไก่ เผาข้าวหลาม ฯลฯ ส่วนในวันขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 จะมีการทำบุญตักบาตร ฟังเทศน์ ข้าวปั้น เล่าประวัติบรรพบุรุษ ฯลฯ โดยจัดงานที่ตำบลไผ่หลิ่ว อำเภอดอนพุด จังหวัดสระบุรี เป็นประจำทุกปี
ประเพณีสงกรานต์สรงน้ำเสานางตะเคียนวัดสูง อำเภอเสาไห้ จัดให้มีประเพณีสงกรานต์สรงน้ำเสานางตะเคียน (เสาร้องไห้) เป็นประจำทุกปี ณ บริเวณหน้าอุโบสถ วัดสูง ตำบลเสาไห้ ในวันที่ 23 เมษายนของทุกปี มีการทำบุญตักบาตร รดน้ำดำหัวผู้สูงอายุและปิดทองเสานางตะเคียน
การแข่งขันเรือยาวประเพณีลุ่มน้ำป่าสัก อำเภอเสาไห้ จัดให้มีการแข่งขันเป็นประเพณี ณ บริเวณท่าน้ำหน้าที่ว่าการอำเภอเสาไห้ทุกปี โดยในวันเสาร์-อาทิตย์ สุดท้ายของเดือนกันยายน โดยเชิญเรือยาวจากจังหวัดต่างๆ แบ่งเป็นประเภทของเรือเป็น 4 ประเภท เข้าแข่งขันหาผู้ชนะเลิศ ถือว่าเป็นการอนุรักษ์ประเพณีของท้องถิ่นอย่างหนึ่ง
สถานที่น่าสนใจ ในเขตอำเภอเมือง
สวนพฤกษศาสตร์พุแค ตั้งอยู่ที่ตำบลพุแค บนถนนสายสระบุรี-ลพบุรี (ถนนพหลโยธิน) ห่างจากอำเภอเมืองสระบุรีประมาณ 17 กิโลเมตร มีบริเวณกว้างขวาง ร่มเย็น และมีลำธารไหลผ่าน เหมาะแก่การพักผ่อนหย่อนใจ
อุทยานแห่งชาติเขาสามหลั่น มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในพื้นที่อำเภอแก่งคอย หนองแค วิหารแดง และอำเภอเมือง ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2524 อยู่บนเส้นทางกรุงเทพฯ-สระบุรี (ทางหลวงหมายเลข 1) ห่างจากตัวเมืองสระบุรีประมาณ 16 กิโลเมตร มีทางแยกทางขวามือเข้าได้ 2 ทาง คือ ตรงกิโลเมตรที่ 102 เป็นทางลูกรังอัดแน่น ระยะทาง 9 กิโลเมตร และตรงกิโลเมตรที่ 104 เป็นทางราดยางระยะทาง 9 กิโลเมตร เช่นกัน หรือนักท่องเที่ยวจะเดินทางโดยรถประจำทางไปยังตัวจังหวัดสระบุรี แล้วเหมารับจ้างไปอุทยานฯ ก็ได้ สภาพภูมิประเทศประกอบด้วยภูเขาน้อยใหญ่ มีที่ราบในหุบเขา ยอดที่สูงที่สุดคือ เขาครก สูงประมาณ 329 เมตร จากระดับน้ำทะเล สามารถมองเห็นตัวเมืองสระบุรีและอำเภอใกล้เคียงได้อย่างชัดเจน สภาพป่าประกอบด้วยป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรัง สัตว์ป่าที่อาศัยอยู่เป็นสัตว์ขนาดเล็ก เช่น ไก่ฟ้า ไก่ป่า เก้ง ลิง หมูป่า และนกชนิดต่างๆ ที่สำคัญได้แก่ นกเจ้าฟ้าหญิงสิรินทร ในบริเวณอุทยานแห่งชาติมีน้ำตกที่สวยงามหลายแห่ง เช่น น้ำตกสามหลั่น น้ำตกโพธิ์หินดาด และน้ำตกโตนรากไทร จากที่ทำการอุทยานฯ จะมีบริเวณที่จอดรถและทางเดินเข้าชมน้ำตกไม่ไกลนัก ประมาณ 300 เมตร และมีเส้นทางโยงถึงกันได้ โดยนักท่องเที่ยวไม่ต้องย้อนกลับทางเดิม ใช้เวลาไม่เกิน 2 ชั่วโมง นอกจากนี้มีสถานที่น่าสนใจอื่นๆ อีก ซึ่งต้องเดินเท้าจากที่ทำการเป็นระยะทางไกล ได้แก่ น้ำตกเขาแดง (800 เมตร) น้ำตกเกือกม้า (2 กิโลเมตร) น้ำตกโกรกอีเวอร์ (3 กิโลเมตร) น้ำตกนางโจน (6 กิโลเมตร) สำหรับที่พัก มีค่ายพัก 2 ค่าย พักได้ค่ายละ 80 คน มีบริเวณเล่นแคมป์ไฟ ค่ายพักนี้อยู่ในสวนป่าไม่ไกลจากอุทยานฯ ที่พักสะดวก ปลอดภัย สำหรับนักท่องเที่ยวที่นำเต็นท์ไปเอง อุทยานฯ ได้จัดเตรียมที่กางเต็นท์ไว้เช่นกัน รายละเอียดเพิ่มเติมติดต่อ กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ โทร. 579-7223, 579-5734
อนุสรณ์สงครามโลกครั้งที่ 2 ของกองทัพญี่ปุ่น (เขาแดง) ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาสามหลั่น มีอาณาเขตติดต่อกับวัดพระพุทธฉายด้านทิศใต้ มีสิ่งปลูกสร้างสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยทหารญี่ปุ่นได้สร้างไว้ มีโครงการจะปรับปรุงเป็นพิพิธภัณฑ์แสดงยุทโธปกรณ์สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เรือนจำที่กักขังเชลยศึก
พระพุทธฉาย ทางเข้าทางเดียวกับอุทยานแห่งชาติเขาสามหลั่น ที่กิโลเมตร 102 และกิโลเมตร 104 มีทางแยกขวามือ มีป้ายบอกทางไปพระพุทธฉาย เข้าไปประมาณ 5 กิโลเมตร มีทางแยกซ้ายมือ มีป้ายบอกชัดเจน เป็นวัดอยู่เชิงเขาปถวี ตำบลหนองปลาไหล มีรอยพระพุทธรูปอยู่บนชะง่อนผา มีบันไดขึ้นไปรอบๆ บริเวณ ร่มรื่นมากเหมาะเป็นที่พักผ่อน
ถ้ำศรีวิไล ภายในถ้ำมีพระพุทธเนาวรัตน์ ศิลปะแบบสมัยเชียงแสน และยังมีหินงอก หินย้อย สวยงามมาก และสามารถเที่ยวชมทิวทัศน์ตามธรรมชาติ จะเห็นภูเขาสลับซับซ้อนสวยงาม ตั้งอยู่บริเวณวัดถ้ำศรีวิไล ตำบลหน้าพระลาน ระยะทางห่างจากจังหวัด ประมาณ 22 กิโลเมตร
สถานที่ท่องเที่ยว ในอำเภอพระพุทธบาท
วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ตั้งอยู่ที่ตำบลขุนโขลน ห่างจากตัวจังหวัดสระบุรีประมาณ 28 กิโลเมตร มีทางเลี้ยวซ้ายก่อนถึงอำเภอพระพุทธบาทเข้าไป 1 กิโลเมตร ปูชนียสถานที่สำคัญคือ "รอยพระพุทธบาท" ที่ประทับไว้ในแผ่นหินเหนือไหล่เขาสุวรรณบรรพต หรือเขาสัจจพันธคีรี ลักษณะของรอยพระบาทคล้ายเท้าคน กว้าง 21 นิ้ว ยาว 5 ฟุต ลึก 11 นิ้ว ค้นพบในสมัยพระเจ้าทรงธรรม พระองค์ทรงเห็นว่าเป็นรอยพระบาทตามลักษณะ 108 ประการ จึงโปรดให้สร้างมณฑปชั่วคราวครอบรอยพระบาทไว้ ต่อมาได้มีการสร้างต่อเติมกันอีกหลายสมัย ลักษณะของพระมณฑป เป็นอาคารรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ประกอบเครื่องยอดรูปปราสาท 7 ชั้น มุงกระเบื้องเคลือบสีเขียว มีซุ้มบันแถลงประดับทุกชั้น มีเสาหานย่อมุมไม้สิบสองปิดทองประดับกระจกรับโดยรอบ ฝาผนังด้านนอกปิดทองประดับกระจกเป็นรูปเทพพนม และมีพุ่มข้าวบิณฑ์ บานประตูพระมณฑปเป็นงานศิลปกรรมประดับมุกชั้นเยี่ยมของเมืองไทย ทางขึ้นพระมณฑปเป็นบันไดนาคสามสาย คงจะหมายถึง บันไดเงิน บันไดทอง และบันไดแก้ว ที่ทอดลงจากสวรรค์ หัวนาคที่เชิงบันไดหล่อด้วยทองสำริด เป็นนาค 5 เศียร บริเวณรอบมณฑปมีระฆังแขวนเรียงราย เพื่อให้ผู้ที่มานมัสการได้ตีเป็นการแผ่ส่วนกุศลแก่เพื่อนมนุษย์ทั้งหลาย พระอุโบสถและพระวิหารต่างๆ ที่อยู่รายรอบ ล้วนสร้างตามแบบศิลปะสมัยกรุงศรีอยุธยา และตอนต้นกรุงรัตนโกสินทร์ นอกจากนี้ ในบริเวณวัดยังมีพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระพุทธบาท ซึ่งเป็นที่เก็บรวบรวมศิลปวัตถุอันมีค่ายิ่ง อาทิ เช่น เครื่องทรงของสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม เครื่องลายครามสังคโลก เครื่องทองสำริดโบราณ ศาสตราวุธโบราณ รอยพระพุทธบาทจำลอง ยอดมณฑปพระพุทธบาทเก่า พัดยศของพระสมัยต่างๆ และท่อประปาสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ในปีหนึ่งๆ จะมีประชากรเป็นจำนวนมากจากทุกสารทิศไปนมัสการรอยพระพุทธบาทด้วยความเลื่อมใส โดยเฉพาะอย่างยิ่งในงานเทศกาลนมัสการพระพุทธบาท ซึ่งปกติจัดให้มีปีละ 2 ครั้ง คือตั้งแต่ขึ้น 8 ค่ำ เดือน 3 จนถึงแรม 1 ค่ำ และตั้งแต่ขึ้น 8 ค่ำ เดือน 4 จนถึงแรม 1 ค่ำ
บ่อพรานล้างเนื้อ ตั้งอยู่ในบริเวณใกล้เคียงพระพุทธบาท มีลักษณะเป็นบ่อหินขนาดย่อม ภายหลังได้มีการเปลี่ยนแปลงก่อเสริมปากบ่อขึ้น ที่บริเวณปากบ่อมีรอยเข่าคน ใกล้กับบริเวณบ่อนี้มีหินลาดและมีหลุมลึกลงไป มีขนาดเท่ากระป๋องนม น้ำที่ไหลจากหลุมนี้ถือกันว่าเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ มีประวัติเล่ากันว่าพรานบุญผู้พบรอยพระบาทเป็นผู้นำเนื้อมาล้างที่บ่อ โดยคุกเข่าและก้มลงล้างเนื้อในบ่อ ส่วนหลุมขนาดกระป๋องนมนั้น คือรอยปักหอกของพรานบุญ ซึ่งมีน้ำไหลอยู่ตลอดเวลา
สำนักสงฆ์ถ้ำกระบอก เป็นสถานที่รักษาคนไข้ติดยาเสพติดที่มีชื่อเสียง ตั้งอยู่บริเวณเทือกเขาโปร่งปราบ ตำบลขุนโขลน อำเภอพระพุทธบาท ห่างจากตัวเมืองสระบุรีไปตามเส้นทางถนนพหลโยธิน ประมาณ 25 กิโลเมตร สำนักสงฆ์ถ้ำกระบอกนี้ แม่ชีเมี้ยน ปานจันทร์ เป็นผู้ก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2500 ต่อมาเมื่อแม่ชีเมี้ยนสิ้นชีวิตลง หลวงพ่อจำรูญ ปานจันทร์ ซึ่งเป็นหลานได้เป็นผู้ปฏิบัติภารกิจสืบต่อมา และได้รับรางวัล "แมกไซไซ" เมื่อวันที่ 10 กันยายน 2518
สถานที่ท่องเที่ยว ในอำเภอมวกเหล็ก
สวนรุกขชาติมวกเหล็ก อยู่ห่างจากสระบุรี 37 กิโลเมตร เลี้ยวขวาไปตามถนนมิตรภาพทางเข้าซ้ายมือตรงข้ามกับร้ายขายผลิตภัณฑ์ขององค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อ.ส.ค.) สวนรุกขชาตินี้อยู่ในเนื้อที่ 375 ไร่ อยู่กึ่งกลางระหว่างอำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรีกับอำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา มีลำธารซึ่งมาจากต้นน้ำในป่าอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ไหลผ่านลงสู่แม่น้ำป่าสัก และเป็นเส้นกั้นเขตระหว่างสองจังหวัดนี้ บริเวณสองฟากของลำธารมีสะพานแขวนที่ดูหวาดเสียวแต่ปลอดภัย สำหรับท่านที่สนใจต้นไม้ดอกไม้สามารถขอพันธุ์ไม้ได้ฟรีจากศูนย์เพาะชำกล้าไม้นครราชสีมา (มวกเหล็ก)
น้ำตกสาวน้อยหรือน้ำตกเจ็ดสาวน้อย ทางเข้าทางเดียวกับน้ำตกมวกเหล็ก เป็นทางราดยางต่อไปอีก 9 กิโลเมตร เป็นน้ำตกหลายชั้น ธรรมชาติงดงามมีบริเวณเล่นน้ำกว้างขวาง และร่มรื่นกว่าน้ำตกมวกเหล็ก
ถ้ำดาวเขาแก้ว เป็นถ้ำมีจุดสีแดง สีดำ และสีน้ำตาลเกาะติดบนเพดานฝาผนังบริเวณถ้ำ มีหินงอกหินย้อยเมื่อถูกแสงไฟจะส่องประกายสวยงามมาก และยังมีฝูงค้างคาวพักอาศัยอยู่ภายในถ้ำเป็นจำนวนมาก ตั้งอยู่หมู่ที่ 10 ตำบลลำพญากลาง อำเภอมวกเหล็ก จากเชิงเขาถึงปากถ้ำ ต้องปีนเขาขึ้นไปประมาณ 90 เมตร ระยะทางห่างจากจังหวัดประมาณ 75 กิโลเมตร
สถานที่ท่องเที่ยว ในอำเภอแก่งคอย
ผาเสด็จ เป็นหน้าผาที่รัชกาลที่ 5 เคยเสด็จมาประทับเมื่อคราวสร้างทางรถไฟสายกรุงเทพฯ-นครราชสีมา เมื่อ พ.ศ. 2438 อยู่ริมทางรถไฟหมู่ที่ 5 ตำบลทับกวาง อำเภอแก่งคอย รัชกาลที่ 5 ได้ทรงจารึกพระปรมาภิไธย จปร. และ สผ. ไว้ ณ หน้าผาแห่งนี้ ระยะห่างจากจังหวัดสระบุรีประมาณ 30 กิโลเมตร ไปตามถนนมิตรภาพประมาณ 25 กิโลเมตร เลี้ยวซ้ายตรงบริเวณโรงเรียนบ้านซับบอนไปตามถนนลูกรังประมาณ 5 กิโลเมตร
ถ้ำพระโพธิสัตว์ และถ้ำธรรมทัศน์ เป็นถ้ำที่มีภาพจำหลักรูปพระโพธิสัตว์ ศิลปะแบบสมัยทวารวดีและสถานที่บูชาจตุรพิมาน พระเจดีย์ทรงลังกา และยังมีหินงอกหินย้อย ตลอดจนบริเวณถ้ำยังเป็นแหล่งธรรมชาติมีพันธุ์ไม้ต่างๆ นานาชนิด สร้างความร่มรื่นสวยงามมาก ตั้งอยู่บริเวณวัดถ้ำพระโพธิสัตว์ หมู่ที่ 10 ตำบลทับกวาง อำเภอแก่งคอย ระยะทางห่างจากจังหวัดประมาณ 32 กิโลเมตร (ตามทางหลวงหมายเลข 2) มุ่งสู่จังหวัดนครราชสีมาประมาณ 15 กิโลเมตร มีป้ายขวามือเขียนว่า "วัดถ้ำโพธิสัตว์" เลี้ยวขวาตามทางราดยางประมาณ 2 กิโลเมตร แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าทางลูกรังอีกประมาณ 9 กิโลเมตร ผ่าน "สำนักสงฆ์เจ้านาคราช" ไปสุดทางที่ "วัดถ้ำพระโพธิสัตว์"
ถ้ำพระธาตุเจริญธรรม เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "ถ้ำพระธาตุบ่อปลา" บริเวณภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยตามธรรมชาติที่สวยงามมาก และมีพระพุทธรูปปางสะดุ้งมาร เป็นศิลปะแบบสมัยรัตนโกสินทร์ ตั้งอยู่บริเวณวัดถ้ำพระธาตุเจริญธรรม ตำบลสองคอน อำเภอแก่งคอย ระยะห่างจากจังหวัดประมาณ 22 กิโลเมตร (ตามทางหลวงหมายเลข 2)
พระพุทธบาทน้อย เป็นรอยพระพุทธบาทจำลอง ลึกลงไปในดินกว้าง 1 ศอกเศษ ยาว 3 ศอก ตั้งอยู่ในบริเวณวัดพระพุทธบาทน้อย ซึ่งตั้งอยู่ในหุบเขาหินปูน มีทัศนียภาพสวยงามแปลกตา ห่างจากตัวจังหวัดสระบุรีประมาณ 20 กิโลเมตร ไปตามถนนมิตรภาพ เลี้ยวซ้ายเข้าอำเภอแก่งคอย ข้ามสะพานอดิเรกสาร เลี้ยวซ้ายไปตามถนนอดิเรกสาร เลี้ยวขวาไปตามถนนสองคอน-พระบาทน้อย-พุแค ประมาณ 7.5 กิโลเมตร ถึงวัดพระพุทธบาทน้อย
การล่องแม่น้ำป่าสัก ในอำเภอแก่งคอยสายแม่น้ำป่าสัก มีทัศนียภาพตามธรรมชาติตลอดริมฝั่งแม่น้ำสวยงาม รวมทั้งมีเขาตามแนวตลอดเส้นทางล่องแก่งที่แปลกตา คล้ายรูปสัตว์ต่างๆ สามารถพักค้างคืนที่หาดผาหมีที่มีบริเวณกว้าง 2 ไร่เศษ นักท่องเที่ยวสามารถติดต่อเช่าเรือได้ที่อำเภอแก่งคอย หรือติดต่อโรงแรมศุภาลัยป่าสักรีสอร์ท โทร. (036) 220066 กรุงเทพฯ โทร. 260-2223-6
สถานที่ท่องเที่ยว ในอำเภอเสาไห้
เสาร้องไห้ เป็นเสาไม้ใหญ่ตั้งอยู่ในศาลาโบสถ์วัดสูง ห่างจากที่ว่าการอำเภอเสาไห้ 500 เมตร มีประชาชนไปเคารพบูชากันมาก ถือกันว่าเป็นเจ้าแม่ เพราะสิ่งของที่นำไปบูชาเป็นของสตรีทั้งสิ้น มีประวัติเล่ากันสืบมาว่า เมื่อครั้งสร้างกรุงเทพฯ ได้มีการเกณฑ์เสาจากหัวเมืองต่างๆ เพื่อคัดเสาที่มีลักษณะงดงาม เพื่อจัดเป็นเสาเอก มีเสาต้นหนึ่งลักษณะงดงามมากจึงได้ส่งล่องลงมาตามลำน้ำป่าสัก แต่มาช้าไปเล็กน้อยได้มีการคัดเลือกไปก่อนแล้ว จึงได้เป็นเสารอง ซึ่งถ้าเสาต้นนี้มาทันก็ต้องได้เป็นเสาเอกอย่างแน่นอน เพราะมีลักษณะใหญ่และสวยงามมาก เสาต้นนี้จึงเกิดเสียใจลอยทวนน้ำขึ้นมา และมาจมลง ณ ตำบลนี้ พอตกเวลากลางคืนชาวบ้านได้ยินเสียงร้องไห้ จึงได้ให้ชื่อตำบลนี้ว่า ตำบลเสาร้องไห้ ปัจจุบันเป็นอำเภอเสาไห้
วัดเขาแก้ววรวิหาร ตั้งอยู่ตำบลต้นตาล ทางฝั่งขวาของแม่น้ำป่าสัก เมื่อสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ เสด็จประภาสหัวเมือง เมื่อเสด็จมาถึงอำเภอเสาไห้ได้โปรดให้ประทับพลับพลาบริเวณท่าหินลาด หน้าวัดเขาแก้ว ซึ่งเป็นสถานที่สวยงาม เงียบสงบ จึงโปรดเกล้า ให้บูรณะปฏิสังขรณ์ เสร็จแล้วโปรดให้สถาปนาเป็นอารามหลวง มีคำเล่าลือกันว่าในวันดีคืนดีจะเห็นดวงแก้วสุกสว่างเหนือวิหารวัดเขาแก้วเสมอ ถือว่าเป็นการแสดงปาฏิหาริย์ของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่บรรจุในองค์พระเจดีย์ วัดเขาแก้ววรวิหาร
วัดสมุทรประดิษฐาราม ตั้งอยู่ที่ตำบลสวนดอกไม้ ฝั่งขวาของแม่น้ำป่าสัก เป็นอารามหลวงมีภาพจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถสวยงามมาก ในช่วงเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม ของทุกปีจะมีการแข่งขันเรือยาวประเพณี
บึงโง้ง ตั้งอยู่ที่ตำบลเมืองเก่า เป็นแหล่งน้ำทางธรรมชาติมีเนื้อที่ประมาณ 90 ไร่ สามารถเก็บกักน้ำได้ตลอดทั้งปี มีทัศนียภาพสวยมาก ถือเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น ขณะนี้ทางราชการได้ส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่ง
บึงวัดเพชร ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านยาง เป็นแหล่งน้ำทางธรรมชาติมีเนื้อที่ประมาณ 53 ไร่ มีทัศนียภาพสวยงาม
สถานที่ท่องเที่ยว ในอำเภอวิหารแดง
เจดีย์พระคุณแม่ เป็นเจดีย์รูปทรงคล้ายพระปฐมเจดีย์ ภายในโดมมีรอยพระพุทธบาทจำลอง และรูปดอกบัวมีฐานรองรับ ล้อมรอบด้วยพระประจำวัน เจดีย์พระคุณแม่แห่งนี้ได้สร้างขึ้นเพื่อให้กุลบุตรกุลธิดาระลึกถึงและตอบแทนพระคุณแม่ ตั้งอยู่บริเวณวัดคลองใหม่ ตำบลหนองหมู อำเภอวิหารแดง ระยะทางห่างจากจังหวัดประมาณ 42 กิโลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข 1 มุ่งสู่กรุงเทพฯ ผ่านหินกองและตลาดหนองแค ก่อนถึงสะพานรพีพัฒน์มีทางแยกซ้ายมือบอกทางเข้าวัดคลองใหม่ เลี้ยวซ้ายผ่านที่ว่าการอำเภอหนองแค ประมาณ 15 กิโลเมตร
สถานที่ท่องเที่ยว ในอำเภอหนองแค
สวนนกตำบลไผ่ต่ำ ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 17 กิโลเมตร อยู่บริเวณบ้านลุงต้อม เหมือนแม้น อดีตผู้ใหญ่บ้าน บ้านเลขที่ 1 หมู่ 6 ตำบลไผ่ต่ำ อำเภอหนองแค บนเส้นทางพหลโยธิน (ทางหลวงหมายเลข 1) ถึงหลักกิโลเมตรที่ 84 ซ้ายมือมีป้าย "วัดราษฎร์ศรัทธาธรรม" (ไผ่ต่ำ) เลี้ยวซ้ายประมาณ 800 เมตร บริเวณนี้เป็นที่อยู่อาศัยของฝูงนกพันธุ์ต่างๆ อาทิ นกเอี้ยงดำ นกกางเขน นกเขา นกกวัก นกกาน้ำเล็ก นกแขวก และนกกระยาง โดยฝูงนกเหล่านี้จะออกหากินตั้งแต่เช้าตรู่ และจะบินกลับรังในตอนเย็นใกล้ค่ำ ป่าไผ่บริเวณนี้มีเนื้อที่ประมาณ 3 ไร่ เป็นที่อยู่อาศัยของฝูงนกมากกว่า 50 ปี
สถานที่ท่องเที่ยว ในอำเภอบ้านหมอ
เมืองขีดขิน หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "เสนาราชนคร" ปัจจุบันเหลือเพียงเนินดินล้อมรอบ ตรงกลางเป็นโคกสูงเรียกว่า "โคกปราสาท" นอกจากนี้ยังเคยมีผู้ขุดพบพระพุทธรูปนาคปรกได้ที่บริเวณท่าน้ำ ซึ่งกล่าวกันว่าเป็นท่าน้ำสำหรับกษัตริย์ เมืองขีดขินนี้ ชาวบ้านเล่ากันต่อๆ มาว่าเป็นเมืองเมื่อครั้งพระรามมาปราบพนาสูร และได้ประทานที่ดินให้แก่หนุมานและสุครีพ หนุมานครองกรุงละโว้ (ลพบุรี) สุครีพครองเมืองเสนาราชนครหรือขีดขิน